مقاله تاریخ گذاری سوره اعراف و نقد روایات ترتیب نزول
نویسنده :علی رضا کوهی
مجله مشکوه زمستان ۱۳۹۲ شماره۱۱۷
مقاله تاریخ گذاری سوره اعراف و نقد روایات ترتیب نزول
نویسنده :علی رضا کوهی
مجله مشکوه زمستان ۱۳۹۲ شماره۱۱۷
قرآن مجموعه آیات و سوره های نازل شده بر پیامبر اسلام است که در طی رسالت ایشان نازل شده است. نزول قرآن به صورت تدریجی و مناسبت های گوناگون بوده است.وَ قُرْءَانًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلىَ النَّاسِ عَلىَ مُکْثٍ وَ نَزَّلْنَاهُ تَنزِیلا(اسرا:۱۰۶ ) و قرآنى [با عظمت را] بخش بخش [بر تو] نازل کردیم تا آن را به آرامى بر مردم بخوانى، و آن را به تدریج نازل کردیم.(معرفت، ۱۳۸۶:۳۱). در طول رسالت پیامبر اکرم هرگاه پیشامدی رخ می‌داد یا مسلمانان با مشکلی روبرو می شدند برای رفع آن و گاهی برای پاسخ به سوالات مطرح شده آیاتی از یک سوره نازل میشد( همان). طبق «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَینَِّ لهَُم»( ابراهیم:4)« و ما هیچ پیامبرى را جز به زبان قومش نفرستادیم، تا [حقایق را] براى آنان بیان کند». در زمان حضور مسلمانان معانی و مفاهیم آیات را درک می‌کردند و اگر هم احیاناً با ابهام مواجه می شدند پیامبر اکرم در دسترس آنها بود تا از پرسش کند و ابهام آنها برطرف شود. اکنون بعد از گذشت قرنها ما با متن قرآن مواجه هستیم که گاه در در فهم آن با مشکل روبرو می شویم ، برای حل این مشکل و واضح کردن مفاهیم قرآن مفسران در طول تاریخ به تفسیر قرآن پرداخته اند. یکی از روش هایی که اخیرا مورد توجه محققان و قرآن پژوهان قرار گرفته است روش نقد ادبی می باشد. در نقد ادبی به بررسی ادبی یک متن برای رسیدن به معنای نهفته در آن پرداخته می شود.در واقع در این روش برخورد ما با قرآن به مثابه یک متن میباشد و هدف بیان معانی متن و تبیین مقصود نویسنده یا گوینده از بیان این متن می باشد. یکی از روشها در این نظریه روش زبان شناسی می باشد که شامل شاخه های واج شناسی، ارتباط شناسی، معناشناسی، نشانه شناسی ،کاربرد شناسی و... می باشد.
بافت ازعناصر مهم در فهم متن است وشامل بافت متنی و بافت فرا متنی است(صفوی،1394 :57)بافت فرامتنی یا بافت موقعیتی یعنی موقعیتی که متن در آن به کار رفته است و منظور از موقعیت ،محیط پیرامون زمانی،مکانی، اوضاع اجتماعی،فرهنگی واعتقادی در بر گیرنده متن می باشد.
برای درک بهتر بافت موقعیتی، مطالعه بر روی عناصر زبانی و غیر زبانی موثر است. در بررسی عناصر زبانی یکی از راهکارها، توجه به نقش های زبانی است. از نظر یاکوبسن(زبان شناس و نظریه پرداز) عوامل دخیل در ایجاد ارتباط عبارتند از : متکلم، مخاطب، موضوع پیام ،رمزگان ، و عناصر ادبی که از طریق مجرای ارتباطی رابطه را بر قرار می سازند. توجه به هر کدام از این عوامل ،پدید آورنده یکی از نقش های زبانی عاطفی ،ترغیبی، ارجاعی،همدلی و ادبی است ( رک صفوی،1394: 21) .